Κάστρα, μοναστήρια, εκκλησίες, οικισμοί ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής με βοτσαλόστρωτες πλατείες, παραδόσεις και έθιμα, μαρτυρούν ιστορικότητα χιλιάδων χρόνων και σας προσκαλούν για εξερεύνηση.

Τα μονοπάτια, τα περισσότερα από αυτά λιθόστρωτα, σας οδηγούν σε άμεση επαφή με τη φύση και την ιστορία.

Ο περίπλους της Νισύρου και η επίσκεψη στα κοντινά νησάκια είναι αξέχαστη εμπειρία, που σίγουρα θα συμπεριλάβετε στην περιήγησή σας.

Το ήπιο κλίμα προσφέρεται για τουρισμό όλο το χρόνο.

ΜΑΝΔΡΑΚΙ

Το Μανδράκι είναι ο μεγαλύτερος οικισμός του νησιού, όπου βρίσκονται το λιμάνι, το Λαογραφικό μουσείο, το Αρχαιολογικό μουσείο, το Παλαιόκαστρο (6ος- 4ος π.Χ. αι.), το Ενετικό Κάστρο με την Παναγιά τη Σπηλιανή (14ος αιώνας, εορτάζεται από 6 ως 15 Αυγούστου), τα Δημοτικά Ιαματικά Λουτρά, οι βοτσαλόστρωτες πλατείες του Δημαρχείου και του Ποταμού και η παραλία των Χοχλάκων για κολύμπι με το μοναδικό ηλιοβασίλεμα.

ΠΑΛΟΙ

Γραφικό ψαροχώρι, το επίνειο του Εμπορειού με δυνατότητα ελλιμενισμού. Εκεί βρίσκονται τα Ιπποκράτεια λουτρά, η Παναγία η Θερμιανή, η Παχειά άμμος και οι Λιές, θαυμάσιες παραλίες για κολύμπι, καθώς και αρκετά ταβερνάκια.

ΕΜΠΟΡΕΙΟΣ

Ο ορεινός παραδοσιακός οικισμός με το Κάστρο της Παντονίκης, την εκκλησία των Ταξιαρχών, τη Φυσική Σάουνα με την υπέροχη θέα προς την Καλδέρα, τον Προφήτη Ηλία και δύο ταβερνάκια με παραδοσιακά φαγητά.

ΝΙΚΕΙΑ

Ο ορεινός οικισμός με την ιδιότυπη αρχιτεκτονική και την πανοραμική θέα προς την Καλδέρα. Η Πόρτα, φημισμένη βοτσαλόστρωτη πλατεία, η Εκκλησία των Εισοδίων της Θεοτόκου, η Μονή Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου (εορτάζεται στις 26 Σεπτεμβρίου) και η Μονή Παναγιάς Κυράς (17ος αι., εορτάζεται στις 23 Αυγούστου) βρίσκονται εδώ.

ΗΦΑΙΣΤΕΙΟ

Το υπαίθριο γεωλογικό μουσείο με τους κρατήρες Στέφανο, Πολυβώτη, κ.α. Θα χρειαστείτε τον απαραίτητο εξοπλισμό για να απολαύσετε το μοναδικό αυτό φυσικό φαινόμενο.

ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ

Η έντονη βυζαντινή παρουσία της Νισύρου αποτυπώνεται στις παλαιοχριστιανικές βασιλικές και στα εξωκλήσια που είναι διάσπαρτα σε όλο το νησί, με περίφημες τοιχογραφίες ιδιαίτερου αρχαιολογικού και τουριστικού ενδιαφέροντος. Η πρόσβαση στα εξωκλήσια αυτά γίνεται από γραφικά λιθόστρωτα μονοπάτια.
Στη Νίσυρο βρίσκουμε επίσης πολλά και σημαντικά μοναστήρια:

• Το μοναστηριακό συγκρότημα του Σταυρού βρίσκεται στο ύψωμα του δυτικού τμήματος της κοιλάδας του Λακκιού (Ηφαίστειο) και γιορτάζει στις 14 Σεπτεμβρίου.

• Το Μοναστήρι της Παναγίας της Κυράς βρίσκεται σε περιοχή εξαιρετικής αρχαιολογικής σημασίας. Γιορτάζει στις 23 Αυγούστου.

• Το Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου βρίσκεται στο χωριό Νικειά και γιορτάζει στις 26 Σεπτεμβρίου.

• Το Μοναστήρι της Ευαγγελιστρίας, που απέχει μόλις 4 χλμ από το Μανδράκι, γιορτάζει την Τρίτη της Λαμπρής.

ΚΑΣΤΡΑ

Στο Μανδράκι υπάρχει το Ιπποτικό Κάστρο μέσα στο οποίο βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγίας Σπηλιανής, του οποίου η ίδρυση χρονολογείται γύρω στο 1400. Από την κλασσική αρχαιότητα σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση η ακρόπολη της αρχαίας πόλης του Μανδρακίου, το Παλαιόκαστρο. Το συνολικό μήκος της οχύρωσης είναι πολύ μεγάλο. Το τείχος και ο γκρεμός οριοθετούν μια έκταση συνολικού εμβαδού περίπου 130 στρεμμάτων, με συνολική περίμετρο σχεδόν 2 χιλιόμετρα, ενώ το βάρος κάποιων από τις πέτρες που αποτελούν το τείχος φθάνει τους 3,5 τόνους.

Άλλα Ιπποτικά Κάστρα είναι:
του Εμπορειού, μέσα στο οποίο υπάρχει η βυζαντινή εκκλησία του Ταξιάρχη, με σημαντικής αξίας τοιχογραφίες, των Νικειών, υπολείμματα του οποίου βρίσκουμε στο ψηλότερο σημείο του οικισμού απ’ όπου αγναντεύει κανείς τα γύρω νησιά και το ηφαίστειο και στην τοποθεσία Άργος στην μονή του Τιμίου Σταυρού.  Στους Πάλους υπάρχουν τα Αρχαία Ρωμαϊκά Λουτρά και μέσα σε αυτά βρίσκεται χτισμένο το εκκλησάκι της Παναγίας της Θερμιανής.

ΠΑΡΑΛΙΕΣ

Οι ακτές, κρημνώδεις στην πλειονότητά τους, διακόπτονται από λίγες αλλά ειδυλλιακές παραλίες, που υπάρχουν περιμετρικά του νησιού όπως: η παραλία των Πάλων, η Παχιά Άμμος, οι Λυές και η μοναδική παραλία των Χοχλάκων που πήρε το όνομά της χάρη στα μεγάλα μαύρα βότσαλα από λάβα. Πολύ όμορφες παραλίες υπάρχουν επίσης στο κοντινό νησάκι Γυαλί.

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ – ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Όπως συμβαίνει σε όλη την Ελλάδα, έτσι και στη Νίσυρο τα ήθη και έθιμα του νησιού είναι πολλά και περνούν αναλλοίωτα από γενιά σε γενιά. Ιδιαίτερα η τελετή του γάμου και τα βαφτίσια τελούνται με πολύ εθιμοτυπικό και επίσημο τρόπο. Στις διάφορες γιορτές και πανηγύρια οι κάτοικοι φορούν τις παραδοσιακές φορεσιές τους, την βράκα οι άνδρες και το κεντημένο πουκάμισο οι γυναίκες. Οι Νισύριοι λατρεύουν τον χορό και το τραγούδι, τα οποία δεν λείπουν ποτέ από τις καταπληκτικές γιορτές τους.

Οι γιορτές και τα πανηγύρια είναι πολύ σημαντικά πολιτιστικά στοιχεία και για το λόγο αυτό διεξάγονται σε δημόσια κτίρια όπως στο Ζωσιμοπούλειο Θέατρο Νισύρου, στου οποίου την αίθουσα και τον προαύλιο χώρο πραγματοποιούνται τα γλέντια παραδοσιακών γάμων και το μεγάλο, σε προσέλευση κόσμου, πανηγύρι της Παναγίας Σπηλιανής.

Τα παραδοσιακά όργανα της Νισύρου είναι το βιολί, το σαντούρι και το λαούτο. Τα παραδοσιακά φαγητά της είναι οι μπουκουνιές (χοιρινό κρέας μαγειρεμένο με λίπος), ο καπαμάς (κατσίκι γεμιστό), τα πιτθιά (ρεβιθοκεφτέδες), η μυζήθρα, το αγραμυτθόζουμο, η κάπαρη, το τυρί της τυριάς, κ.ά, ενώ και τα εξαιρετικά παραδοσιακά γλυκά έχουν μεγάλη ποικιλία, από τα ξεροτήγανα, τις δίπλες και τους λουκουμάδες ως τα φοινίκια, τους κουραμπιέδες, τη μουσταλευριά, τα γλυκά κουταλιού (νεράντζι, κυδώνι, ντοματάκι), τις παστελλαριές (σύκα ανοιγμένα με αμυγδαλόψιχα και σουσάμι). Όλα δίνουν ξεχωριστό χρώμα στις γιορτές και στα πανηγύρια των κατοίκων της Νισύρου και αποτελούν μια επιπλέον απολαυστική εμπειρία για τον επισκέπτη.

Επίσης, υπάρχουν παραδοσιακά ποτά όπως η σουμάδα (χυμός πικραμύγδαλου) και η κουκουζίνα (απόσταγμα από σταφύλι ή σύκα που έχει παρόμοια γεύση με τη ρακή). Όλα αυτά παρασκευάζονται με παραδοσιακές συνταγές που μεταβιβάζονται από γενιά σε γενιά και αποτελούν επτασφράγιστο μυστικό για τους ελάχιστους παρασκευαστές.